Bencana gempa bumi Turkiye-Syria 6 Feb 2023 telah menyebabkan lebih tujuh juta golongan kanak-kanak telah terjejas – dengan sekurang-kurangnya 1,362 daripada mereka terpisah daripada keluarga masing-masing.
Menurut agensi kanak-kanak Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (PBB) UNICEF, sejumlah 4.6 juta kanak-kanak tinggal di 11 wilayah Turki yang dilanda gempa bumi, manakala terdapat 2.5 juta kanak-kanak lagi di kawasan terjejas di Syria.
Agensi tersebut juga menyuarakan kebimbangan bahawa beribu-ribu lagi kanak-kanak terkorban dalam kejadian tersebut.
“Sekurang-kurangnya 1,362 kanak-kanak telah dipisahkan daripada keluarga mereka dan ditinggalkan tanpa diiringi gempa,” kata Menteri Keluarga dan Perkhidmatan Sosial, Derya Yanik dalam satu kenyataan kepada TRT World.
Proses pasca bencana untuk kanak-kanak yang tidak lagi mempunyai ahli keluarga masing-masing akibat gempa bumi berkenaan, dijangka jauh lebih sensitif berbanding kanak-kanak lain, khususnya dari segi undang-undang dan psikososial.
Sehubungan itu, dalam kenyataannya, Kementerian Keluarga dan Perkhidmatan Sosial berkata, pihaknya menerima lebih 200,000 permohonan keluarga angkat.
“Walaupun permohonan banyak untuk menjadikan anak-anak yatim mangsa gempa bumi mengagumkan, namun terdapat proses tertentu yang perlu diikuti secara sah,” ujarnya.
Proses undang-undang
Sementara seorang peguam yang berpangkalan di Istanbul, Betul Topal memberitahu TRT World bahawa kanak-kanak yang ditinggalkan tanpa ditemani sebarang ahli keluarga akibat gempa bumi itu kini dianggap sebagai ‘kanak-kanak yang keselamatannya dalam bahaya – mengikut skop Undang-undang Perlindungan Kanak-Kanak.
“Adalah menjadi kewajipan pihak berkuasa kehakiman dan pentadbiran, pegawai penguatkuasa undang-undang, institusi kesihatan dan pendidikan, dan pertubuhan bukan kerajaan bertangggungjawab untuk memaklumkan tetang kanak-kanak yang memerlukan perlindungan kepada Kementerian Perkhidmatan Keluarga dan Sosial,” katanya.
“Pemberitahuan ini perlu diikuti dengan keputusan hakim untuk memastikan kanak-kanak itu di bawah perlindungan agensi dan keputusan itu harus dibuat dalam masa tiga hari.
“Walau bagaimanapun, dalam keadaan kecemasan seperti gempa bumi, proses ini boleh mengambil masa yang lebih lama,” tambahnya.
Program DerinGORU
Pada kebiasaan prosedur, apabila kanak-kanak ditemui tanpa ditemani ahli keluarga di zon gempa bumi atau dimaklumkan kepada kementerian, pengecaman adalah langkah pertama yang perlu dilakukan.
“Ini telah dilakukan oleh program DerinGORU yang dibangunkan oleh Majlis Penyelidikan Saintifik dan Teknologi Türkiye (TUBITAK) sejak hari pertama bencana gempa bumi berkenaan.
“Program ini memantau maklumat orang yang dijaga di hospital dan cuba memadankan mereka dengan maklumat kanak-kanak. Ia juga menggunakan imej kanak-kanak untuk membuat perlawanan sambil memantau media sosial untuk imej, selain rekod rasmi.
“Setakat ini, 78 kanak-kanak telah disatukan semula dengan keluarga mereka berkat program DerinGORU,” ujar kenyataan Kementerian Perkhidmatan Keluarga dan Sosial.
Seperti kata Menteri Yanik dalam satu kenyataan pada Isnin bawa 369 daripada 1,362 kanak-kanak tanpa ditemani ahli keluarga masing-masing telah disatukan semula dengan keluarga mereka selepas ahli keluarga mereka telah dikenal pasti.
“Sebahagian daripada kanak-kanak ini telah pun diambil di bawah perlindungan kementerian keluarga. Beberapa yang lain masih disimpan di bawah jagaan sementara sementara pencarian keluarga mereka diteruskan,” ujar kenyataan itu lagi.
Ramai pakar mengatakan bahawa kanak-kanak mangsa gempa bumi juga perlu mendapatkan sokongan psikososial dengan segera.
“Adalah penting untuk kembali kepada rutin dalam menangani kesan bencana, dan proses ini menjadi lebih sukar bagi kanak-kanak yang kehilangan ibu bapa mereka dalam bencana itu,” tegas pekerja sosial, Sumeyye Tekeli memberitahu TRT World.
Sokongan psikososial
Setakat ini 2,072 anggota telah ditempatkan oleh kerajaan negeri di kawasan yang dilanda gempa bumi untuk memberi sokongan psikososial mangsa gempa bumi.
Kerjasama antara institusi rasmi dan pertubuhan bukan kerajaan akan menjadikan proses itu lebih mudah dan meluas, kerana ia dijangka bertahan lebih lama.
“Kami, sebagai Persatuan Anak Bumi, telah mencipta satu bentuk untuk keluarga yang kehilangan anak dan anak yang kehilangan keluarga dalam gempa bumi.
“Kami juga berkongsi maklum balas yang kami terima dengan unit kementerian keluarga yang berkaitan dan terdapat kanak-kanak yang kami bawa pulang kepada keluarga mereka berkat borang ini,” tambah Tekeli.
Golongan kanak-kanak tanpa ditemani ahli keluarga kini dijaga oleh kementerian, pertubuhan tempatan dan NGO bekerja keras di lapangan untuk membantu mereka dari aspek kerja psikososial.
Pasukan profesional dengan pakar psikologi pakar yang mengkhusus tentang trauma daripada beberapa NGO menyediakan terapi berkumpulan dan sesi terapi individu kepada ibu bapa, serta kanak-kanak mangsa gempa bumi berkenaan.
“Tiada seorang pun daripada mereka yang dibiarkan tanpa bantuan psikososial, dan kira-kira 1,000 kanak-kanak menerima sokongan psikososial di sebuah kampus yang ditubuhkan dengan kerjasama beberapa NGO,” ujar penyelaras kampus berkenaan, Sevket Kalkan.
“Pelbagai permainan digunakan sebagai alat oleh profesional untuk membantu kanak-kanak tersebut mengatasi kebimbangan dan kemurungan; dan mereka boleh meluahkan perasaan mereka melalui seni dan sukan,” katanya. – HARAKAHDAILY 20/2/2023
